Burgerschapsontwikkeling
De samenleving verlangt van een school dat kinderen zich ontwikkelen tot zelfstandige en sociale burgers. Dit vraagt van de school meer dan alleen aandacht voor basisvaardigheden als rekenen en taal. Bij de school ligt (mede) de taak om kinderen voor te bereiden op een volwaardige deelname aan de maatschappij.
Burgerschap wordt niet simpelweg overgedragen van een volwassene naar een kind, maar wel door kinderen te betrekken in betekenisvolle, uitdagende en motiverende activiteiten. Dit wordt een rijke leeromgeving genoemd, of zoals Petersen het benoemde: de pedagogische situatie.
In betekenisvolle situaties kunnen leerlingen meedenken, -praten en -beslissen over de (toekomst van de) school.
Hoe doen wij dat?
In de kringen vinden veel verschillende activiteiten plaats. Zo kennen wij op school
- de zonnetjeskring waar kinderen elkaar beter leren kennen, sociale vaardigheden oefenen en waar ze leren complimenten te geven;
- de stellingkring, waar kinderen leren hun mening te formuleren en kritisch naar argumenten te luisteren en afwegingen te maken;
- de vergaderkring waar kinderen leren om mee te denken over de gang van zaken in de groep en daar vergadervaardigheden leren als agenda vaststellen, voorzitten, besluiten nemen, notuleren en archiveren.
- De kinderraadkring waar kinderen met elkaar praten over de gang van zaken op school.
In die kringen worden de talige en sociale vaardigheden geoefend. Hierbij valt te denken aan luisteren naar anderen, het kunnen en durven geven van je mening, argumenteren, andere meningen bekritiseren en accepteren, keuzes kunnen en durven maken, besluiten nemen en uitvoeren.
In iedere stamgroep zijn er grote verschillen tussen kinderen, als bijvoorbeeld achtergrond en de daarbij horende normen en waarden. Al pratend krijgen de kinderen zicht op de achtergronden van verschillend gedrag, maar ook op hun eigen functioneren en dat van anderen. Soms komen kinderen zover dat ze kunnen denken vanuit elkaars perspectief.
Ook democratische vaardigheden komen volop aan bod. De kinderen leren om verantwoordelijkheid te nemen, rekenschap af te leggen en zich neer te leggen bij meerderheidsbesluiten. Daarnaast leren ze juist ook om voor elkaar op te komen en minderheidsstandpunten mee te laten meewegen.
